Training bij hoge bloeddruk

Training en Hoge Bloeddruk

Inleiding

Hoge bloeddruk ofwel hypertensie is de belangrijkste risicofactor voor het ontwikkelen van hart- en vaatziekten als hartfalen en hartinfarct. Hypertensie wordt gedefinieerd als een systolische druk ofwel bovendruk van >140mmHg en/of een diastolische of onderdruk van >90mmHg wanneer er geen sprake is van comorbiditeiten als diabetes of nierziekten. Een systolische druk van <120mmHg en een diastolische druk van <80mmHg wordt, ongeacht de leeftijd, gezien als een gezonde bloeddruk. Hypertensie kan vele oorzaken hebben echter kan men deze in het merendeel van de gevallen niet achterhalen en spreekt men van essentiële hypertensie. De medicinale behandeling van hypertensie bestaat meestal uit diuretica, bètablokkers, ACE-remmers, angiotensine-II-antagonisten en/of calciumantagonisten. Tegenwoordig behoort ook lichamelijke activiteit tot het advies van de huisarts om hypertensie te behandelen. In dit artikel wordt onderzocht of fitnesstraining in de vorm van cardiovasculaire training en krachttraining effectief is om de bloeddruk te verlagen. Verder zal beoordeeld worden of deze trainingsvormen een plaats kunnen hebben naast fysiek actief zijn in de behandeling van hypertensie.

 

Cardiovasculaire training

Omdat hypertensie in feite een stoornis in het cardiovasculaire systeem aangeeft, ligt het in de lijn der verwachting dat cardiovasculaire training effectief kan zijn om de bloeddruk te verlagen. Er is veel onderzoek verricht en zijn er veel analyses gedaan naar de effecten van cardiovasculaire training op hypertensie. In een studie van Cornelissen et al. werden groepen met een verhoogde bloeddruk ingedeeld in twee trainingsgroepen. Het verschil tussen de groepen was de trainingsintensiteit, 33% Heart Rate Reserve (HRR) in de lage intensiteit trainingsgroep en 66%HRR in de hoge intensiteit trainingsgroep. Na 10 weken waren in beide groepen zowel de systolische- als diastolische druk significant gedaald in rust, zonder verschil in effect tussen beide groepen. Wel was de bloeddruk tijdens lichte inspanning sterker gedaald in de groep die op hoge intensiteit trainde. Ook in onderzoek van Braith et al. bij ouderen van 60-79 jaar met een gezonde bloeddruk bleek deze te dalen. Uit overzichtsstudies van Fagard et al. en Kelley et al. blijkt ook dat cardiovasculaire training effectief is in het verlagen van de bloeddruk. Over het algemeen werden reducties van 4% systolische bloeddruk en 5% diastolische bloeddruk gevonden bij patiënten met hypertensie. Deze waarden waren respectievelijk 2% en 1% bij mensen met een normale bloeddruk. Gezien de resultaten van de hierboven beschreven studies kan men concluderen dat cardiovasculaire training een effectieve manier is om de bloeddruk te verlagen.

Krachttraining

Hoewel het minder voor de hand ligt dat krachttraining effectief kan zijn bij het verlagen van de bloeddruk zijn er meerdere studies gedaan naar de effecten ervan. Uit een onderzoek van Carter et al blijkt dat krachttraining bij jonge mannen met een normale bloeddruk effectief is in het verlagen van de bloeddruk. Ook Cornelissen en Fagard vonden in hun overzichtsartikel dat krachttraining op matige tot hoge intensiteit zeer effectief was om de bloeddruk te verlagen bij patiënten met hypertensie. Krachttraining blijkt bovendien een sterk effect te hebben op de kwaliteit van de vaatwanden, wat de bloeddruk doet verlagen, maar ook het risico op een hart- of herseninfarct doet verminderen.

Discussie

Er is veel onderzoek verricht naar de effectiviteit van cardiovasculaire training en krachttraining in de behandeling van hypertensie. Zowel cardiovasculaire training als krachttraining blijken effectief te zijn om zowel de systolische als de diastolische bloeddruk te verlagen. De verlagingen die werden gevonden bleken bovendien volgens Cornelissen et al. groot genoeg te zijn om bij patiënten met hypertensie maar zelfs bij mensen met een normale bloeddruk het risico op hart- en vaatziekten sterk genoeg te doen verminderen om het toe te passen in een behandeling. Okamoto et al. en Cornelissen et al. concluderen in hun studies dat beide trainingsvormen in ieder geval bij milde hypertensie veilig toepasbaar zijn.

Kracht- en cardiovasculaire training verminderen de bloeddruk door verschillende mechanismen. Ten eerste wordt de activiteit van het sympatische zenuwstelsel verminderd, waardoor de gladde spieren in de vaatwanden minder gespannen zijn en de vaten wijder worden en de bloeddruk navenant daalt. Zowel cardiovasculaire training als krachttraining zouden dit effect hebben, hoewel er over de vermeende effecten van krachttraining hierop nog gediscussieerd wordt. Een ander bloeddrukverlagend effect van beide trainingsvormen is het verbeteren van de kwaliteit van de vaatwanden, waardoor de vaatwanden minder stijf worden. Een positief neveneffect hiervan is, omdat de arteriosclerose, ook wel aderverkalking genoemd, afneemt, er minder snel een vaatwanddeel afbreekt en een hart- of herseninfarct veroorzaakt. Het verbeteren van de kwaliteit van de vaatwanden vindt vooral plaats als gevolg van krachttraining, maar cardiovasculaire training is hierin ook effectief, mits de intensiteit hoog genoeg is.

Naast deze fysiologische effecten, zijn de effecten van zowel kracht- als cardiovasculaire training op het lichaamsgewicht en lichaamssamenstelling, kracht, maximale zuurstofopname en lichamelijk functioneren bekend. Daarnaast zijn beide trainingsvormen ook effectief gebleken in de behandeling en preventie van diverse chronische aandoeningen als diabetes type 2, hart- en vaatziekten en COPD.

Conclusie

Zowel kracht- als cardiovasculaire training blijken effectieve en veilige methodes te zijn om de bloeddruk sterk genoeg te laten dalen bij patiënten met milde vormen van hypertensie. Deze trainingsvormen kunnen zowel bij mensen met hypertensie als mensen met een gezonde bloeddruk het risico op hart- en vaatziekten verminderen en hebben vele positieve neveneffecten als het verbeteren van de lichaamssamenstelling en toenames in kracht en aeroob uithoudingsvermogen. Verder kan het effectief worden toegepast naast reguliere therapie met medicijnen voor hypertensie, waardoor niet alleen de bloeddruk sterk zal afnemen, maar ook onderliggende risicofactoren als overgewicht en de kwaliteit van bloedvaten worden behandeld.

Referenties

-Braith, R.W. Pollock, M.L., Lowenthal, D.T., Graves, J.E., Limacher, M.C. Moderate- and High-Intensity Exercise Lowers Blood Pressure in Normotensive Subjects 60-79 Years of Age. American Journal of Cardiology, 1994, 73, 1124-1128.

-Carter, J.R., Ray, C.A., Downs, E.M., Cooke, W.H. Strength training reduces arterial blood pressure but not sympathetic neural activity in young normotensive subjects. Journal of Applied Physiology, 2003, 94, 2212-2216.

-Cornelissen, V.A., Fagard, R.H. Effect of resistance training on resting blood pressure: a meta-analysis of randomized controlled trials. Journal of Hypertension 2005, 23, 251-259.

-Cornelissen, V.A., Arnout, J., Holvoet, P., Fagard, R.H. Influence of exercise at lower and higher intensity on blood pressure and cardiovascular risk factors at older age. Journal of Hypertension 2009, 27, 753-762.

-Fagard, R.H. Exercise is good for your blood pressure: effects of endurance training and resistance training. Clinical and Experimental Pharmacology and Physiology 2006, 33, 853-856.

-Heffernan, K.S., Fahs, C.A., Iwamoto, G.A., Jae, S.Y., Wilund, K.R., Woods, J.A., Fernhall, B. Resistance exercise training reduces central blood pressure and improves microvascular function in African American and white men. Atherosclerosis, 2009, 207, 1, 220-226.

-Kelley, G.A., Kelley, K.A., Tran, Z.V. Aerobic Exercise and Resting Blood Pressure: A Meta-Analytic Review of Randomized Controlled Trials. Preventive Cardiology, 4, 2, 73-80.

-NHG-Standaard Cardiovasculair risicomanagement. Houten: Bohn Stafleu van Loghum, 2006.

-Okamoto, T., Masuhara, M., Ikuta, K. Effect of low-intensity resistance training on arterial function. European Journal of Applied Physiology, 2011, 111, 743-748.

-Pescatello, L.S., Franklin, B.A., Fagard, R., Farquhar, W.B., Kelley, G.A., Ray, C.A. Exercise and Hypertension. American College of Sports Medicine Position Stand. Medicine & Science in Sports & Exercise, 2004, 36, 3, 533-553.

-Ross, M.D. eThe Influence of an Acute Bout of Resistance Exercise on Circulating Endothelial Prgenitor Cells and Endothelial Microparticles in Trained Men. Waterford Institute of Technology, 2011.

-Seventh Report of the Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure NIH Publication No 03 – 5233, December 2003.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

YouTube
YouTube
LinkedIn
Share
Instagram
WhatsApp