Aeroob systeem
Het aërobe systeem, ook wel het zuurstofsysteem genoemd (aeroob betekent dat een proces met behulp van zuurstof plaats vindt), is de belangrijkste bron van ATP tijdens rust en inspanning op lagere intensiteiten. Met behulp van dit systeem kan het lichaam ATP genereren uit voornamelijk koolhydraten en vetten. In het geval van langdurige training kunnen ook eiwitten worden gebruikt.
Afhankelijk van de intensiteit van de inspanning wordt er een bepaalde verhouding van vetten en koolhydraten gebruikt. In rust ligt dit voor een gezond persoon rond de 70% vet en 30% koolhydraten. Wanneer men inspanning gaat leveren neemt het gebruik van vetten af en koolhydraten toe met het toenemen van de intensiteit van de inspanning. Wanneer de intensiteit naar 100% van de VO2max wordt opgevoerd zal vrijwel alle energie uit koolhydraten worden gegenereerd.
Koolhydraat verbranding
Er zijn verschillende processen actief bij de aerobe generatie van ATP. Bloedglucose en glycogeen worden in de anaërobe glycolyse afgebroken voor ATP in het cytosol. Wanneer er zuurstof aanwezig is kunnen de producten die overblijven uit deze anaerobe glycolyse (pyruvaat) verder gebruikt worden in de mitochondria, waar het de citroenzuur- of Krebscyclus ingaat. Dit is een serie reacties waarbij ATP vrij komt en waarvan bijproducten (NADH en FADH2) in de oxidatieve fosforylering verder worden gebruikt (zie ook figuur hieronder)
Vetverbranding
Wanneer vet als substraat wordt gebruikt wordt kan dit vrijkomen in de bloedbaan of wordt de intermusculaire vetopslag gebruikt. Deze gaan dan de cel in waar ze door beta-oxidatie worden omgezet in acetyl-CoA wat daarna ook de Krebs cyclus in kan en de bijproducten op hun beurt weer in de oxidatieve fosforylering.
Het aërobe systeem is erg efficiënt en kan veel energie produceren. Echter deze processen vergen relatief veel tijd, waardoor het maximale vermogen en daardoor de trainingsintensiteiten waarbij het aerobe systeem voornamelijk actief is, lager is.
Referenties:
-Baechle, T.R., Earle, W.R. (2008). Bioenergetics of Exercise and Training. Essentials of Strength Training and Conditioning. Third Edition. USA. Human Kinetics.