Spieren en Spiervezeltypes
Het lichaam wordt in beweging gezet doordat spieren aanspannen en samentrekken en zo kracht uitoefenen op het skelet. Spieren zijn op hun beurt weer opgebouwd uit spiervezels en die zijn weer opgebouwd uit kleinere eenheden (zie figuur).
Spiervezels zijn niet allemaal hetzelfde opgebouwd en verschillen sterk in eigenschappen. Tegenwoordig wordt er vaak het onderscheid gemaakt tussen type I spiervezels (ook wel slow twitch of rode spiervezels genoemd) en Type II vezels (fast twitch of witte spiervezels). Deze types verschillen van elkaar op basis van o.a. contractiesnelheid (snelheid waarmee de vezel kan verkorten), contractiekracht en uithoudingsvermogen. Type I vezels zijn langzaam en leveren weinig kracht maar kunnen dit lang volhouden door de goede bloedvoorziening, wat de namen slow twitch en rode vezels verklaart. De type II vezels kunnen snel verkorten en veel kracht leveren, maar zijn veel sneller uitgeput o.a. doordat ze minder goed doorbloed worden, wat de namen witte vezel en fast twitch verklaart. Tegenwoordig wordt er bij type II vezels een verder onderscheid gemaakt tussen Type IIa en Type IIx. Type IIx vezels zijn hierbij de grootste, snelste en sterkste spiervezels met een klein uithoudingsvermogen en de Type IIa zijn nog steeds erg snelle en sterke spiervezels die een redelijk goed uithoudingsvermogen hebben, maar nog altijd sneller uitgeput raken dan Type I vezels. In de onderstaande tabel staan de grootste verschillen tussen de spiervezeltypes beschreven.
Eigenschap | Type I vezel | Type IIa vezel | Type IIx vezel |
Motor neuron | Klein | Groot | Groot |
Zenuw geleidingssnelheid | Langzaam | Snel | Snel |
Contractiesnelheid | Langzaam | Snel | Snel |
Ontspanningssnelheid | Langzaam | Snel | Snel |
Weerstand tegen vermoeidheid | Groot | Gemiddeld/laag | Laag |
Kracht | Laag | Gemiddeld | Hoog |
Vermogen | Laag | Gemiddeld/hoog | Hoog |
Uithoudingsvermogen | Groot | Gemiddeld/laag | Laag |
Hoeveelheid aerobe enzymen | Groot | Gemiddeld/laag | Laag |
Hoeveelheid anaerobe enzymen | Klein | Groot | Groot |
Capillaire dichtheid | Hoog | Gemiddeld | Laag |
Hoeveelheid myoglobine | Groot | Klein | Klein |
Mitochondria (grootte/dichtheid) | Hoge | Gemiddeld | Laag |
Vezeldiameter | Klein | Gemiddeld | Groot |
Kleur | Rood | Wit/rood | Wit |
Referenties:
-Baechle, T.R., Earle, R.W. (2008). Muscular, Neuromuscular, Cardiovascular, and respiratory systems. Essentials of Strength Training and Conditioning. Third Edition. USA Human Kintetics.