Verrassende Link: Buikvet als Mogelijke Oorzaak van Chronische Rugpijn
Heb je last van chronische pijn, zoals je rugpijn, pijn in schouders of knieën? Vaak wordt rugpijn toegeschreven als iets dat hoort bij het ouder worden, door ‘slijtage’ of artrose of een oude blessure. Nieuw onderzoek werpt een verrassend licht op een andere mogelijke, onverwachte factor: buikvet.
Een recente, grootschalige studie, gepubliceerd in een gerenommeerd wetenschappelijk tijdschrift, heeft een significante relatie ontdekt tussen de hoeveelheid buikvet en het ervaren van chronische pijn op verschillende plekken in het lichaam zoals rugpijn of kniepijn. Meer specifiek keken de onderzoekers naar zowel het viscerale vet (het vet dat zich rondom de organen bevindt) als het subcutane vet (het vet direct onder de huid), gemeten met behulp van geavanceerde MRI-scans.
De resultaten, afkomstig van de UK Biobank, een omvangrijke studie onder tienduizenden deelnemers, waren opvallend. Zowel bij mannen als vrouwen bleek er een duidelijk verband te bestaan. Hoe meer buikvet, hoe groter de kans op rugpijn of op andere plekken. Dit gold zowel voor visceraal als subcutaan vet, en zelfs voor de verhouding tussen deze twee. Interessant genoeg leken deze verbanden sterker te zijn bij vrouwen dan bij mannen, mogelijk door verschillen in vetverdeling en hormonen.
Waarom is dit zo verrassend?
De gangbare gedachte bij spier- en gewrichtspijn is vaak overbelasting door intensieve inspanning. Echter, dit onderzoek suggereert dat een factor die we misschien minder snel met pijn associëren – namelijk de opslag van buikvet – een belangrijke rol kan spelen.
Meer dan alleen extra gewicht:
De link tussen de hoeveelheid buikvet en chronische pijn gaat verder dan alleen de extra belasting die overgewicht op de gewrichten legt. De onderzoekers wijzen op verschillende mechanismen waardoor te veel buikvet leidt tot meer pijn:
• Systemische ontstekingen: Vooral het viscerale vet staat bekend om de productie van ontstekingsbevorderende stoffen. Deze chronische, laaggradige ontsteking wordt al jaren in verband gebracht met vrijwel alle leefstijl gerelateerde aandoeningen zoals hart- en vaatziekten en diabetes mellitus type 2. Maar deze ontstekingen in het hele lichaam dragen ook bij aan het ontstaan van chronische pijn in spieren en gewrichten.
• Verstoord herstel: Andere studies hebben aangetoond dat mensen met overgewicht mogelijk trager herstellen van fysieke inspanning. Ontstekingen, oxidatieve stress en een verhoogde concentratie van vetten in spiercelmembranen kunnen de spiercellen verzwakken en het herstelproces belemmeren, waardoor de kans op pijn toeneemt.
De bredere context: een ongezonde leefstijl als voedingsbodem voor pijn
De link tussen buikvet en chronische pijn staat niet op zichzelf. Een recent onderzoek onder meer dan 400.000 Japanse volwassenen bevestigt dat het combineren van ongezonde leefstijlfactoren significant bijdraagt aan het risico op lage rugpijn. In dit onderzoek werden factoren als roken, alcoholgebruik, mate van lichaamsbeweging, wandelsnelheid, gewichtsbeheersing, eetgewoonten en slaap onder de loep genomen. De onderzoekers creëerden een ‘leefstijlrisicoscore’ op basis van het aantal aanwezige risicofactoren.
De resultaten waren duidelijk: hoe hoger de leefstijlrisicoscore, hoe groter de kans op het hebben van lage rugpijn waarvoor behandeling nodig was. Dit verband bleef sterk, zelfs na correctie voor leeftijd en Body Mass Index (BMI). Mensen met een matig tot hoog risicoprofiel hadden een significant verhoogde kans op lage rugpijn in vergelijking met mensen met een laag risicoprofiel. Chronische pijn, zoals lage rugpijn, is dus vaak het resultaat van een samenspel van verschillende factoren, waarbij leefstijl een cruciale rol speelt.
De paradox van pijn en inactiviteit:
Er wordt vaak gedacht dat rugpijn of andere gewrichtspijn zich vooral voordoet als gevolg van zware belasting of bij mensen die veel sporten. De realiteit is dat chronische pijn juist vaak voorkomt bij mensen die weinig bewegen, met name bij mensen met overgewicht. Wat een beetje een vicieuze cirkel is natuurlijk. Hoewel blessures tijdens het sporten mogelijk zijn, geeft een actieve leefstijl gecombineerd met een gezond gewicht juist de laagste kans op chronische pijn.
Wat betekent dit voor jou?
Deze resultaten benadrukken het belang van een gezonde leefstijl, waarbij het verminderen van overtollig buikvet een belangrijke rol kan spelen in het voorkomen en verminderen van chronische pijn. Hoewel beweging cruciaal is voor de behandeling van bijvoorbeeld chronische lage rugpijn, zoals andere studies aantonen, suggereert dit nieuwe onderzoek dat het aanpakken van overgewicht, met name buikvet, een belangrijke aanvullende strategie kan zijn, zeker bij pijn op meerdere plekken in het lichaam.
