Tag Archives: medisch fitness
Vasten: wondermiddel of hype?
Een aantal cliënten brachten me een aflevering van Dokters van Morgen, uitgezonden op 8 oktober over vasten onder de aandacht (Ref: 1). Ik kijk niet vaak dit soort programma’s omdat er zelden iets heel nieuws uit komt. Maar wat ik hoorde over de documentaire klonk wel spectaculair en mijn interesse was gewekt. In deze aflevering werden verschillende wetenschappers/artsen en patiënten geïnterviewd over de effecten en ervaringen met verschillende manieren van vasten. Vasten werd als een soort wondermiddel gepresenteerd als behandeling voor aandoeningen als kanker en reuma. De boodschap van deze aflevering vergt nogal wat nuance en er is behoorlijk wat mis met de conclusies die eraan worden verbonden. Iets wat ook de Volkskrant met mij eens is (Ref: 2). In dit artikel behandel ik stap voor stap waar het in deze documentaire fout gaat, wat er wel bekend is over vasten.
Dr. Samefko Ludidi
Als eerste werd Dr. Samefko Ludidi geïnterviewd. Hij heeft een boek geschreven over z’n eigen vastenmethode getiteld: De dr. Ludidi vastenmethode. Hij claimt dat het een makkelijke manier is om het lichaam naar de vetverbrandingsmodus te krijgen. Omdat langdurig vasten je koolhydraten zou opmaken en je dus vetten gaat verbranden. Ook helpt dit welvaartsaandoeningen voorkomen, ga je bij sporten eerder vetten aanspreken ipv koolhydraten en nog makkelijker afvallen.
Klinkt heel mooi, echter is dit al op een verkeerde aanname gebaseerd die iedereen die hoofdstuk 1 in een Inspanningsfysiologie boek niet zou maken. Het lichaam haalt z’n energie niet alleen uit koolhydraten totdat deze op zijn en gaat dan pas over op vetten. Een gezond lichaam haalt in rust juist voornamelijk energie uit vetten en een klein deel uit koolhydraten voor het zenuwstelsel (Ref: 3). De vetverbrandingsmodus is vooral een mooie marketingterm.
Het is waar dat minder fitte mensen moeilijker vet verbranden in rust, of tijdens activiteiten en dat vasten dit weer kan omkeren. Maar hetzelfde effect kan met vrijwel elk energie beperkt dieet behaald worden. Zodra het lichaam meer calorieën verbruikt dan het binnen krijgt, moet het vet verbranden om de essentiële functies in het lichaam van energie te voorzien. Als dat niet zou gebeuren ben je namelijk dood. Ook als je regelmatig conditietraining doet neemt het vermogen om vet te verbranden in rust en minder intensieve inspanning weer toe. Er zijn dus buiten vasten meerdere manieren om in deze ‘vetverbandingsmodus’ te komen. Ook wat betreft de welvaarstaandoeningen zou vasten goed kunnen helpen volgens Ludidi. Dat klopt, maar dat komt niet door het vasten maar door het energie tekort (Ref: 4-6).
Vasten en kanker
Vervolgens wordt de Italiaanse arts Valter Longo geïnterviewd. Hij heeft zelf een vastendieet gepatenteerd en laat maaltijdboxen verkopen om mensen te ‘beschermen, herstellen en verjongen’. Volgens hem zorgt vasten bij proefdieren voor langer leven en minder tumoren. Ook verbetert het de hersenfunctie van een jonger dier. In het artikel van de Volkskrant werd het al aangehaald dat proefdieronderzoek vaak lastig te vertalen is naar mensen en dus niet direct als illustratie gebruikt kan worden. Bij patiënten die behandeld werden voor kanker waren er ook positieve resultaten in de vorm van minder misselijkheid a.g.v. chemotherapie en minder bijwerkingen.
Ook in een interview met artsen Judith Kroep en Hanno Pijl werden deze positieve ervaringen onderschreven. Er was zelfs sprake van dat een tumor in de borst door de combinatie van chemotherapie en vasten al helemaal was verdwenen. Verder hebben ze een studie uitgevoerd die wellicht nog gepubliceerd moet worden, waarin de patiënten die gingen vasten positieve resultaten lieten zien t.o.v. de andere groep. Detail: de andere groep mocht eten zoals ze wilden. Er kan dus alleen vastgesteld worden dat vasten in dit geval leidt tot betere resultaten dan mensen geen voedingsadvies geven en ze laten doen wat ze al deden.
Vasten en reuma
In een Duitse kliniek worden goede resultaten behaald met een intensief vasten protocol. (7-10 dagen vasten met alleen beetje sap als bron van voeding). Daarna in een plantaardig dieet verder omdat dat ontstekingen verminderd en dierlijke eiwitten en vetten ze juist bevordert. We weten echter al een tijdje dat ‘regulier’ gewichtsverlies of kracht- en conditietraining ook leiden tot een verbetering in ontstekingswaarden. (Ref: 7,8). Of dit wellicht nog beter gaat door alleen plantaardig te eten is nog niet bekend aangezien hier nog geen studies naar gedaan zijn. Hoewel het langer behouden van het resultaat met een plantaardig dieet me, hoewel anekdotisch, wel een groot voordeel lijkt. Naast de effectiviteit ben ik wel benieuwd of de reumapatiënten in die kliniek niet een grote hoeveelheid spierweefsel verliezen door deze vorm van crashdieet. Dit leidt misschien op langere termijn tot grotere problemen.
Resultaten van deelnemers:
Dan de resultaten van 6 weken vasten. De deelnemers kregen een persoonlijk vasten advies van Dr. Ludidi. En werden vooraf en na de 6 weken op verschillende parameters gemeten. O.a. lichaamsgewicht, huidplooien, omvangmetingen, bloeddruk en verschillende bloedwaarden. Even afgezien van het feit dat de omvangmetingen werden uitgevoerd met kleding erbij. De resultaten werden een beetje vreemd en onsystematisch gepresenteerd, maar waren over het algemeen positief te noemen. Echter is het 0,8-3,0 kg afvallen in 6 weken niet meteen iets wat niet te behalen valt via een gezond dieet. Ook de reductie in buikomvang en bloedwaarden waren niet schokkend te noemen.
Algemene kritiek:
-Veel van de uitspraken worden gedaan op basis van onderzoek op proefdieren en niet op mensen.
-In de spaarzame onderzoeken met mensen worden geen vergelijkingen gedaan met andere dieetvormen of interventies, alleen met het dieet volgen wat de patiënten al volgden en waardoor ze mogelijk zelfs ziek zijn geworden.
-Veel van de geïnterviewden doen uitspraken die (nog) niet goed door onderzoek is te onderbouwen zoals vasten verjongd de cellen, of het is een reinigingskuur voor het lichaam.
Wat we wel weten:
-Een groot deel van de westerse bevolking heeft een behoorlijk ongezond voedingspatroon en een sedentaire leefstijl (Ref: 9).
-Veel ‘welvaartsaandoeningen’ of leefstijl gerelateerde aandoeningen zijn zoals het tweede woord al aangeeft sterk te beïnvloeden door een gezondere leefstijl te hanteren (Ref: 9,10).
-Energietekort leidt tot afvallen, verbeteren vetpercentage, verlaging bloeddruk bloedwaarden (Ref: 9,10,11).
-Hoe dat energietekort bereikt wordt is minder van belang (Ref: 11).
Voordelen van vasten:
Dit alles betekent echter niet dat vasten niet werkt voor afvallen. Het is echter geen wondermiddels zoals het in deze aflevering van Dokters van morgen wordt gepresenteerd. Desondanks heeft het wel een aantal voordelen t.o.v. andere dieetvormen: Het is heel duidelijk wat je wel en niet mag eten/drinken. Namelijk niets waar calorieën in zitten. Dus water en koffie en thee zonder suiker en melk. Het is dus makkelijker om verleidingen te weerstaan omdat je minder daarmee geconfronteerd wordt. Voor sommige mensen is het dus wel degelijk een goede manier om af te vallen en gezonder te worden.
Referenties:
1. Dokters van nu: Vasten uitgezonden op 08-10-2019. https://zorgnu.avrotros.nl/uitzendingen/uitzending/item/vasten-dokters-van-morgen-08-10-2019/
2. – Vastendieet kan kanker voorkomen – Klopt dit wel? https://www.volkskrant.nl/wetenschap/vastendieet-kan-kanker-voorkomen-klopt-dit-wel~b009ba4b/?fbclid=IwAR0eFrhXgwsIsuTCDu9Pg8Hxe2q2GKsojvhO-_sN3Qe6xVzDTjCc0ZES0LQ&referer=https%3A%2F%2Fl.facebook.com%2F
3. Wilmore, J.H., Costill, D.L., Kenney, W.L. (2012). Energy Expenditure and Fatigue. Physiology of Sport and Exercise Fourth Edition. USA Human Kinetics.
4. Sarikaya, M., Coskun, A., Serteser, M., Unsal, I. Comparison of intermittent fasting versus caloric restriction in obese subjects: A two year follow-up. The Journal of Nutrition, health & aging 2017, 21, 6, 681-685.
5. Harvie, M.N., Pegngton, M., Nattson, et al. The effects of intermittent or continuous energy restriction on weight loss and metabolic disease risk markers: a randomized trial in young overweight women. International Journal of Obesity 2011, 35, 714-727.
6. Varady, Intermittent versus daily calorie restriction: which diet regimen is more effective for weight loss? Obesity reviews 2011, 12, 7 e593-e601.
7. Jung, S.H., Park, H.S., Kim, K.S. Effect of weight loss on some serum cytokines in human obesity: increase in IL-10 after weight loss. The Journal of Nutritional Biochemistry 2008, 19,6,371-375.
8. Lundberg, I.E. Molecular effects of exercise in patients with inflammatory rheumatic disease. Nature Clinical Practice Rheumatology 2008, 4, 597-604.
9. Donnelly, J.E., Blair, S.N., Jakicic, J.M. et al. Appropriate Physical Activity Intervention Strategies for Weight Loss and Prevention of Weight Regain for Adults. Medicine & Science in Sports & Exercise 2009, 41, 2, 459-471.
10. Colberg, S.R., Sigal, R.J., Yardley, J.E. et al. Physical Activity/Exercise and Diabetes: A Position Statement of the American Diabetes Association. Diabetes Care 2016, 39, 11, 2065-2079.
11. Talreja, A., Talreja, S., Talreja, R., et al. CRT-601 The VA Beach Diet Study: An Investigation Of The Effects Of Plant-based, Mediterranean, Paleolithic, And Dash Diets On Cardiovascular Disease Risk. JACC: Cardiovascular Interventions 2015, 8, 2 supplement.
Een slechter geheugen bij het ouder worden onvermijdbaar?
Terwijl we ouder worden wordt ons geheugen er vaak niet beter op. Iedereen kent wel mensen die op den duur toch wat vergeetachtiger worden. De één wat later dan de ander, maar het lijkt of niemand er aan kan ontkomen. Waardoor wordt dit precies veroorzaakt en is er echt niets wat er aan gedaan kan worden om dit proces te vertragen of te voorkomen?
Ziekteverzuim betekent hoge kosten. Wat levert investeren in een gezonde levensstijl van je werknemers op?
Ziekteverzuim is een van de grootste kostenposten voor werkgevers. Bijna de helft van alle werknemers is elk jaar een periode ziek, waarbij deze gemiddeld 16 dagen niet werkt. Dit kost werkgevers in Nederland jaarlijks zo’n €11,5 miljard aan extra kosten. Deze kosten bestaan uit doorbetalingen van loon tijdens ziekte, maar komen ook door een teruggang in arbeidsproductiviteit. Ruim een kwart (25,8%) van het ziekteverzuim is een direct gevolg van het werk zelf. Denk aan bedrijfsongevallen, blessures maar ook psychologische factoren. De bijna 75% van het werkverzuim dat overblijft komt dus niet door het werk zelf.
Onderzoek lage rugpijn
Zo’n 80% van de mensen krijgt wel een of meerdere keren te maken met lage rugpijn. Het is daarom een van de meest voorkomende vormen van pijn in het lichaam. Hoewel rugpijn soms veroorzaakt wordt door een aanwijsbare oorzaak zoals een hernia of een ongeluk, is er in het grootste deel van de gevallen van lage rugpijn geen aanwijsbare oorzaak. Dit staat ook bekend als aspecifieke lage rugpijn.
De gevaren van buikvet
De gevaren van buikvet
Overgewicht en obesitas komt steeds vaker voor en veel mensen proberen af te vallen. Te veel vet is niet alleen vanuit esthetisch oogpunt een slecht teken, maar het heeft ook een grote negatieve invloed op onze gezondheid en is misschien wel een van de belangrijkste veroorzakers van welvaartsziekten in Nederland. In deze video bespreken we wat buikvet is, wat de gevaren van buikvet zijn en hoe je buikvet kan laten verdwijnen.
Buikspiertraining voor een six-pack: Werkt het of niet?
Een six-pack of in ieder geval een plattere strakkere buik wordt door velen nagestreefd en er worden daarom ook vele buikspieroefeningen gedaan. Maar werkt dit eigenlijk wel of is er een andere aanpak nodig om het hardnekkige vet op de buik weg te krijgen? In dit artikel met bijbehorende presentatie wordt uitgelegd of buikspiertraining voor een six-pack werkt en wat je kan doen om een six-pack of plattere buik te bereiken.
Fitness en trainen tijdens zwangerschap
Fitness en trainen tijdens zwangerschap.
Zwanger zijn is een mooie periode uit het leven van veel vrouwen waarbij het lichaam veel veranderingen ondergaat om de groei en geboorte van het kind te ondersteunen. Van oudsher werden aanstaande moeders vaak aangeraden om vooral rust te houden tijdens de zwangerschap en fysieke activiteit te beperken. Dit heeft echter een negatief effect op zowel de gezondheid van moeder en kind. Zeker wanneer de moeder al te weinig bewoog voor aanvang van de zwangerschap en/of overgewicht of andere leefstijl gerelateerde aandoeningen had. De complicaties die hierbij kunnen ontstaan zijn bijvoorbeeld het ontwikkelen van zwangerschapsdiabetes of zwangerschapshypertensie.
Wat Is Core Stability Training En Waar Kan Ik Het Voor Gebruiken?
Wat Is Core Stability Training En Waar Kan Ik Het Voor Gebruiken?
Core Stability Training is een veel gehoorde term in de fitness- en sportwereld. Het heeft als doel de rompspieren die het centrum van het lichaam stabiliseren te versterken. De belangrijkste spieren van de core zijn de dwarse schuine buikspier, de multifidi, het middenrif en de bekkenbodem spieren. Daarnaast leveren ook de rechte en schuine buikspieren en de spieren van de onderrug een belangrijke bijdrage aan de stabiliseren van de ruggengraat en kracht doorgeven richting de armen of benen. Core stability training activeert dus een groot aantal spiergroepen en core stability training kan dan ook vele vormen aannemen. Pilates en yoga zijn twee van de oudste vormen van core stability training. Daarnaast zijn er trainingen die gebruik maken van verschillende instabiele trainingsmaterialen zoals een Bosu Ball, Swiss Ball of TRX-Suspension Trainer. Verder kan core stability training ook gedaan worden door oefeningen uit te voeren met een asymetrische belasting zoals een squat met slechts één dumbbell.
Twee weken interval training gevolgd door twee weken inactiviteit bij overgewicht en obesitas
Het aantal mensen dat overgewicht of obesitas heeft neemt sterk toe in Nederland. Om af te vallen gaan veel van deze mensen naar het fitnesscentrum en voeren daar een vorm van cardiotraining of intervaltraining uit. Interval training op hoge intensiteit is uit voorgaande onderzoeken erg effectief gebleken om af te vallen en de conditie te verbeteren. In de hier beschreven studie werd niet alleen gekeken naar de effecten op het lichaamsgewicht en conditie, maar ook naar de effecten op de buikomvang. Daarnaast werd onderzocht wat de effecten van twee weken niets doen na een intensieve trainingsperiode doet met het lichaam.
Diabetes en trainen: Is het verstandig?
Diabetes en trainen: Is het verstandig?
Het is voor iedereen goed om regelmatig te trainen, dit geldt zeker voor diabetici. Uiteraard moet er wel rekening gehouden worden met de bloedsuiker. Diabetici die goed zijn ingesteld en beginnen met trainen moeten rekening houden met een hoger energieverbruik en dus daarop hun voeding en medicijn- of insulinegebruik aanpassen. Zowel mensen met diabetes type 1 als type 2 hebben veel baat bij een gestructureerd trainingsschema met zowel krachttraining als cardiotraining. Belangrijk hierbij is dat het schema niet te lang duurt ivm. dalende bloedsuiker tijdens training en dat het voldoende intensief is.
